Vòng tua máy là gì? Vòng tua máy bao nhiêu là hợp lý?

Vòng tua máy cho biết tốc độ quay của động cơ. Quan sát vòng tua máy thường xuyên giúp bạn cải thiện hiệu suất và tiết kiệm nhiên liệu, kéo dài tuổi thọ của động cơ.

Vậy vòng tua máy là gì? vòng tua máy bao nhiêu là hợp lý? Hãy cùng Fastauto.vn tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Vòng tua máy là gì?

Để đánh giá hiệu suất động cơ, ngoài công suất và momen xoắn, người ta còn nhìn vào chỉ số vòng tua máy.

Nguyên lý hoạt động động cơ là tạo ra sự cháy bằng cách đốt hỗn hợp khí và nhiên liệu để đẩy piston bên trong xilanh động cơ chuyển động. Khi piston chuyển động sẽ làm trục khuỷu của động cơ quay, từ đó sinh công giúp xe di chuyển.

Vòng tua máy là số vòng quay của trục khuỷu động cơ trong vòng 1 phút, số vòng quay càng nhanh thì sức mạnh sinh ra càng lớn.

Đơn vị của vòng tua máy là vòng/phút (rpm – Revolutions Per Minute).

Thông số vòng tua máy được hiển thị trên công cụ đo đặt cạnh đồng hồ tốc độ của động cơ.

Phạm vi vòng quay của động cơ điển hình là từ không tải trong khoảng 500-1.000 vòng/phút, tốc độ tối đa khoảng 6.000- 7.000 vòng/phút. Không đủ rpm có thể làm cho động cơ ngừng hoạt động, còn rpm quá cao có thể làm hỏng động cơ. Giới hạn rpm động cơ được hiển thị trên đồng hồ trong vùng màu đỏ, vượt qua giới hạn này có thể gây hư hỏng động cơ nghiêm trọng.

Xem thêm: Cruise Control là gì ?

Đặc điểm vòng tua máy ô tô

1.Số xe càng nhỏ thì vòng tua máy càng cao

Vòng tua máy ô tô sẽ tỷ lệ nghịch với các cấp số trên xe ô tô.

Khi cần tạo đà, ở số nhỏ, xe cần lực kéo lớn nên trục khuỷu phải quay nhiều hơn. Đến khi xe đã có đà, ở các số lớn, lực kéo cần giảm dần nên vòng tua máy cũng giảm theo. Như vậy vòng tua máy thường đạt mức cao nhất ở số 1, giảm dần khi xe về số 2 và tương tự giảm dần theo các cấp số tiếp theo số 3, số 4, số 5…

2.Xe càng tăng tốc thì vòng tua máy càng cao

Khi xe tăng tốc thì vòng tua máy cũng sẽ tăng theo tốc độ xe. Khi đó, để đáp ứng tốc độ yêu cầu thì trục khuỷu động cơ phải quay nhiều vòng hơn. Nói cách khác, vòng tua máy tỷ lệ thuận với tốc độ.

Nhưng cũng có trường hợp vòng tua máy cao nhưng tốc độ lại chậm là do khi xe ở số nhỏ, đi chậm thì vòng tua máy cũng sẽ ở mức cao. Điều này thường thấy ở xe tải nặng, xe leo dốc… đang chạy số 1, số 2 hoặc chế độ số thấp L (với xe hộp số tự động).

3.Vòng tua máy càng cao thì động cơ càng ồn

Khi động cơ càng hoạt động nhiều, trục khuỷu càng quay nhanh thì động cơ phát ra tiếng ồn càng lớn. Động cơ hoạt động đến gần ngưỡng quá tải thì tiếng gầm sẽ rất to.

Điều này thường thấy ở các dòng xe hạng A hay hạng B sử dụng động cơ nhỏ như Kia Morning, Hyundai i10, Toyota Vios… Bởi công suất hạn chế nên trong quá trình sử dụng sẽ có nhiều tình huống xe phải tận dụng công suất tối đa nên động cơ thường ồn. Đây cũng là lý do người lái luôn cố gắng giữ xe ở mức vòng tua thấp nhất có thể.

Trong khi đó, các dòng xe hạng C, hạng D, đặc biệt là xe hạng sang của các hãng Mercedes-Benz, BMW, Audi, Lexus… Do có động cơ công suất lớn hơn nên hiếm khi người lái sử dụng chạm ngưỡng vì thế động cơ sẽ êm ái hơn rất nhiều.

4.Vòng tua máy càng cao thì xe càng tốn nhiên liệu

Vòng tua máy tỷ lệ thuận với mức tiêu thụ nhiên liệu. Vòng tua máy càng cao nghĩa là động cơ làm việc càng nhiều. Do đó mức tiêu hao nhiên liệu sẽ càng lớn.
 

Số vòng tua máy bao nhiêu là hợp lý?

Vòng tua máy giúp bạn có thể biết và kiểm soát tốc độ mỗi khi điều khiển xe. Từ đó không chỉ giúp bạn lái xe an toàn hơn mà còn tiết kiệm nhiên liệu. Vậy nên, bạn luôn phải giữ vòng tua máy ở mức hợp lý.

Ở chế độ không tải garanti

Khi xe ô tô hoạt động ở chế độ không tải (còn gọi là chế độ ga-lăng-ti, garanti) vòng tua máy thường ở khoảng 800 – 1.000 vòng/phút. Nếu vòng tua nhảy lên cao hơn 1.500 vòng/phút thì được xem là cao.

Lúc vừa nổ máy vì động cơ đang ở trạng thái lạnh nên để làm nóng động cơ, ECU sẽ tăng tốc độ không tải. Nên dù xe không chạy nhưng vẫn thấy động cơ nóng, bởi khi máy nổ là động cơ đã bắt đầu làm việc.

Khi nhiệt độ xe dần nóng lên đến khoảng 80 – 90 độ C (nhiệt độ tối ưu), ECU sẽ điều chỉnh tốc độ của động cơ ở về mức thấp khoảng 700 – 800 vòng/phút. Nếu nổ máy sau một thời gian dài không sử dụng, nhiệt độ động cơ dễ bị hạ thấp trở lại. Điều này khiến dầu bị sánh. Nên để nhiệt độ tăng lên lại, ECU sẽ điều chỉnh cho động cơ hoạt động nhiều hơn, vòng tua máy tăng lên tầm 1.000 vòng/phút. Đây là lý do vì sao khi nổ máy xe garanti, tiếng máy đang đều đều thì thỉnh thoảng tiếng máy sẽ ồ to hơn sau đó lại trở về âm thanh đều đều như trước. Hiện tượng này là điều thường thấy khi bật điều hoà ô tô ở chế độ không tải.

Khi chạy xe bình thường

Các cấp số ổn định của vòng tua máy thường là:

• Số 1, số 2: Vòng tua máy tầm 400 – 1.800 vòng/phút
• Số 3, số 4: Vòng tua máy tầm 300 – 1.700 vòng/phút
• Số 3, số 4, số 5: Vòng tua máy tầm 200 – 1.600 vòng/phút
• Khi phanh xe: Nên giảm ga để vòng tua máy về mức 1.000 vòng/phút

Với xe hộp số sàn, để biết chính xác vòng tua máy lý tưởng, người lái có thể quan sát theo nguyên tắc “điểm êm ái” để tiếp nhận chuyển từ số lớn về số nhỏ hơn là vận tốc ở 1.000 vòng/phút”.

Ví dụ: Xe đang chạy bình thường ở số 2 với vòng tua máy 1.000 vòng/phút. Chuyển về số 1 thì thấy vòng tua máy tăng lên 1.500 vòng/phút. Vậy chỉ cần nhớ con số 1.500 vòng/phút này. Về sau khi đi số 1 thấy vòng tua máy lên 1.500 vòng/phút thì chuyển sang số 2.

Khi chạy ở đường đông đúc, người lái nên rà phanh, nhả côn để xe êm ái. Nếu tình huống cho phép có thể duy trì tốc độ chậm ổn định thì có thể nhả phanh, thêm ga đẩy vòng tua máy lên mức tầm 1.200 vòng/phút, rồi bắt côn để xe không khựng.

Vòng tua máy bị cao/thấp, không ổn định

Vòng tua máy ổn định thường ở khoảng 800-1000 vòng/phút. Tùy theo thiết kế động cơ, độ hao mòn, chế độ bảo dưỡng – chăm sóc mà mỗi xe sẽ có số vòng tua máy khác nhau. Nếu vòng tua nhảy lên cao hơn 1.500 vòng/phút thì được xem là cao, hay còn gọi là chế độ không tải (chế độ ga-lăng-ti).

Khi đó, động cơ tiêu thụ nhiều xăng hơn, thậm chí có thể dẫn đến tình trạng xe bị nóng máy, động cơ bị quá nhiệt. Do đó cần kiểm tra để tìm nguyên nhân và xử lý kịp thời.

Vòng tua máy không ổn định có thể xuất phát từ 5 nguyên nhân sau:

• Van không tải gặp trục trặc
• Đường ống bị rò rỉ
• Van thông hơi các-te bị hỏng
• Cảm biến oxy bị bẩn/ hỏng
• Cảm biến nhiệt độ nước làm mát bị trục trặc

Người điều khiển xe ô tô nên tạo cho mình thói quen quan sát đồng hồ đo vòng tua máy để việc lái xe trở nên dễ dàng và an toàn hơn. Khi thấy vòng tua máy không ổn định, hãy liên lạc ngay đến trung tâm bảo dưỡng để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Nếu có bất cứ thắc mắc hay cần trợ giúp về các dịch vụ cho ô tô, quý bạn đọc cũng có thể liên hệ với Fast Auto qua hotline : 0934283879, tại website: fastauto.vn

hoặc trực tiếp tại Fast Auto: 332 – 334 Đỗ Pháp Thuận, phường An Phú, Thành phố Thủ Đức để nhận được tư vấn chi tiết nhất.

Có thể bạn quan tâm: Phủ ceramic là gì ?